Πριν 82 χρόνια όταν ο στρατός της Ναζιστικής Γερμανίας κυριαρχούσε στη δυτική Ευρώπη, μετά το αντεπαναστατικό Σύμφωνο Στάλιν – Χίτλερ (23 Αυγούστου 1939), στις 20 Αυγούστου 1940 ο Ισπανός πράχτορας τής σταλινικής αντεπαναστατικής υπηρεσίας ασφαλείας Γκε.Πε.Ου. Χάϊμε Ραμόν Μερκαντέρ ντελ Ρίο, χτύπησε στο κεφάλι με μια αξίνα χιονιού τον εξόριστο στην Πόλη του Μεξικό Λεφ Τρότσκι. Ο Τρότσκι πέθανε την επόμενη μέρα στο νοσοκομείο.

Συναρχηγός του Λένιν στην Οχτωβριανή Επανάσταση, Πρόεδρος του Σοβιέτ της ρωσικής πρωτεύουσας Πέτρογκραντ στις επαναστάσεις του 1905 και Οχτώβρη 1917, αρχηγός του Κόκκινου Στρατού και ηγέτης της Αντιπολίτευσης στο Κόμμα των Μπολσεβίκων ενάντια στη φράξια Στάλιν – Μπουχάριν του “σοσιαλισμού σε μια χώρα” (1923-27), ο Λεφ Τρότσκι θεωρούσε τον αγώνα χτισίματος της Τέταρτης Διεθνούς ως το ύψιστο ιστορικό καθήκον του.

Το φθινόπωρο 1927 ο Τρότσκι, μαζί με ηγετικά στελέχη των Μπολσεβίκων, εκδιώχτηκε από το Κόμμα, εξορίστηκε στην Άλμα-Άτα (Καζαχστάν) το 1928 και το Γενάρη 1929 εξορίστηκε από τη Σοβιετική Ένωση.

Δεκάδες χιλιάδες Μπολσεβίκοι αγωνιστές υποστηριχτές της πάλης του Τρότσκι ενάντια στην αντεπαναστατική σταλινική γραφειοκρατία, εξορίστηκαν και δολοφονήθηκαν με αποκορύφωση τις Δίκες της Μόσχας (1936-8) όπου ο Στάλιν εξόντωσε του Μπολσεβίκους συντρόφους του Λένιν που είχαν ηγηθεί της Οχτωβριανής Επανάστασης.

Στη δεκαετία του 1930 ο Τρότσκι περιπλανήθηκε σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες χωρίς να του δοθεί πολιτικό άσυλο. Μόλις το Δεκέμβρη 1936 η αντι-ιμπεριαλιστική κυβέρνηση του Μεξικό τού παραχώρησε άσυλο μετά από ενέργειες του επαναστάτη ζωγράφου Ντιέγο Ριβέρα και της συζύγου του ζωγράφου Φρίντα Κάλο η οποία παραχώρησε το σπίτι της στους Λεφ και Νατάλια Τρότσκι.

Στη Σοβιετική Ένωση του Στάλιν, όλα τα παιδιά του Τρότσκι, η πρώην σύζυγος του και όλα τα αδέλφια και αδελφές του δολοφονήθηκαν από την Γκε.Πε.Ου.

Σήμερα, στη θανάσιμη κρίση του καπιταλισμού και τον πόλεμο των ιμπεριαλιστών ΕΠΑ – ΕΕ στην Ουκρανία (γενέτειρα του Τρότσκι), οι Τροτσκιστές της Διεθνούς Επιτροπής της Τέταρτης Διεθνούς αγωνίζονται για τη συντριβή του ιμπεριαλισμού και ανατροπή του καπιταλισμού, υπερασπιζόμενοι τις καταχτήσεις των προλεταριακών επαναστάσεων σε Ρωσία και Κίνα παρά την αντεπαναστατική πορεία των ολιγαρχών του Πούτιν και του Σι.

Ο δολοφόνος Μερκαντέρ καταδικάστηκε από μεξικανικό δικαστήριο και παράμεινε 20 χρόνια στη φυλακή. Mετά την αποφυλάκιση του και τη μετάβαση του στην Κούβα τo 1960, παρασημοφορήθηκε από τον Στάλιν. Η Σοβιετική Γραφειοκρατία του Χρουτσιόφ τον παρασημοφόρησε ξανά ως Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης!

Παρά τους διωγμούς και εξορίες ο Τρότσκι είχε ιδρύσει το 1930 τη Διεθνή Αριστερή Αντιπολίτευση που είχε κατορθώσει σε αρκετές χώρες του κόσμου να συγκροτήσει πυρήνες αγωνιστών και ιδρύσει κόμματα που είχαν αντιταχτεί στη Σταλινική Γραφειοκρατία και την προδοσία της Οχτωβριανής Επανάστασης και της λενινιστικής προοπτικής της Παγκόσμιας Επανάστασης.

Στη δεκαετία του 1930 ο Τρότσκι ανάλυσε διεξοδικά τη φύση του Φασισμού και κάλεσε σε Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο τα σοσιαλ-δημοκρατικά, κομουνιστικά και αριστερά κόμματα για τη νίκη επί του Φασισμού με προοπτική την εργατική εξουσία.

Αντίθετα η σταλινική γραφειοκρατία συγκρότησε αντιδραστικά Λαϊκά Μέτωπα με τη μπουρζουαζία στις χώρες της Ευρώπης, μια πολιτική που οδήγησε στην άνοδο στην εξουσία τον Χίτλερ το 1933 και στη μεγαλύτερη ήττα της εργατικής τάξης.

Σ’ εκείνη την περίοδο προδοσιών και ηττών, αλλά και αντίστασης από αγωνιστές και εργατικά σωματεία, το 1938 στο Παρίσι αντιπρόσωποι κομμάτων που υποστήριζαν τον αγώνα του Τρότσκι ίδρυσαν την Τέταρτη Διεθνή ως το κόμμα του παγκόσμιου προλεταριάτου για την ολοκλήρωση της Σοσιαλιστικής Επανάστασης παγκόσμια με τη συντριβή του ιμπεριαλισμού και την ανατροπή του καπιταλισμού. 

Όπως ο Λένιν ίδρυσε την Τρίτη Κομουνιστική Διεθνή το 1919 μετά την προδοσία της Σοσιαλδημοκρατίας, έτσι και ο Τρότσκι ίδρυσε την Τέταρτη Διεθνή για να εκπαιδευτούν στο Διαλεχτικό Υλισμό και στο Μπολσεβικισμό οι νεαροί αγωνιστές και αγωνίστριες για να ηγηθούν με επαναστατικά μαζικά κόμματα τμήματα της Τέταρτης Διεθνούς του Παγκόσμιου Κόμματος του Προλεταριάτου, της σοσιαλιστικής επανάστασης σε κάθε χώρα.

Στην Πολιτική Διαθήκη του το 1923 ο Λένιν ανέφερε ότι ο Τρότσκι ήταν ο «πιο ικανός σύντροφος στην Κεντρική Επιτροπή» και κάλεσε το Μπολσεβίκικο Κόμμα να καθαιρέσει τον Στάλιν από Γ.Γ. του ΚΚΡ(Μπ.).

► Μανιφέστο της Τέταρτης Διεθνούς (Μάης 1940)

Το Μάη 1940, όταν τα στρατεύματα των Ναζί καταλάμβαναν τη Γαλλία, σε έκτακτο συνέδριο της Τέταρτης Διεθνούς, 19-26 Μάη 1940, αποφασίστηκε το Μανιφέστο “Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος και η παγκόσμια προλεταριακή επανάσταση”, για τα καθήκοντα των επαναστατών στην περίοδο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου με προοπτική την υπεράσπιση της ΕΣΣΔ, τη συντριβή του ναζισμού και τη μετατροπή του πολέμου σε εμφύλιο πόλεμο ανατροπής του καπιταλισμού.  

Παρακάτω απόσπασμα του Μανιφέστου, “Το Πρόβλημα της Ηγεσίας”, (μετάφραση από τα αγγλικά).

«Δεν θα προδοθεί η επανάσταση και αυτή τη φορά, καθώς υπάρχουν δύο Διεθνείς στην υπηρεσία του ιμπεριαλισμού, ενώ τα γνήσια επαναστατικά στοιχεία αποτελούν μια μικροσκοπική μειοψηφία; Με άλλα λόγια: θα καταφέρουμε να ετοιμάσουμε έγκαιρα ένα κόμμα ικανό να ηγηθεί της προλεταριακής επανάστασης;

Για να απαντηθεί σωστά αυτή η ερώτηση είναι απαραίτητο να τη θέσουμε σωστά. Φυσικά, αυτή ή η άλλη εξέγερση μπορεί να καταλήξουν και σίγουρα θα καταλήξουν σε ήττα αν η επαναστατική ηγεσία παραμείνει ανώριμη. Δεν είναι όμως θέμα μιας μοναδικής εξέγερσης. Είναι ζήτημα μιας ολόκληρης επαναστατικής εποχής.

Ο καπιταλιστικός κόσμος δεν έχει διέξοδο, εκτός κι αν θεωρείται διέξοδο μια παρατεταμένη θανάσιμη αγωνία. Είναι απαραίτητο να προετοιμαστούμε για πολλά χρόνια, αν όχι δεκαετίες, πολέμων, εξεγέρσεων, με σύντομα διαλείμματα ανακωχής, νέους πολέμους και νέες εξεγέρσεις. Ένα νεαρό επαναστατικό κόμμα πρέπει να βασιστεί σ’ αυτή την προοπτική. Η ιστορία θα του δώσει αρκετές ευκαιρίες και δυνατότητες για να δοκιμάσει τον εαυτό του, να συσσωρεύσει εμπειρία και να ωριμάσει. Όσο πιο γρήγορα εμπλουτίζονται οι τάξεις της εμπροσθοφυλακής [της εργατικής τάξης], τόσο περισσότερο θα συντομεύεται η εποχή των αιματηρών σπασμών, τόσο λιγότερη καταστροφή θα υποστεί ο πλανήτης μας.

Αλλά το μεγάλο ιστορικό πρόβλημα δεν θα λυθεί σε καμιά περίπτωση μέχρις ότου ένα επαναστατικό κόμμα καταστεί ηγεσία του προλεταριάτου. Το ζήτημα των ρυθμών και των χρονικών διαστημάτων είναι τεράστιας σημασίας, αλλά δεν αλλάζει ούτε τη γενική ιστορική προοπτική ούτε την κατεύθυνση της πολιτικής μας. Το συμπέρασμα είναι απλό: είναι απαραίτητο να συνεχίσουμε το έργο της εκπαίδευσης και της οργάνωσης της προλεταριακής πρωτοπορίας με δεκαπλάσια ενέργεια. Αυτό ακριβώς είναι το καθήκον της Τέταρτης Διεθνούς.

Το μεγαλύτερο λάθος διαπράττουν εκείνοι που, προσπαθώντας να δικαιολογήσουν απαισιόδοξα συμπεράσματα, αναφέρονται απλώς στις θλιβερές συνέπειες του τελευταίου [Πρώτου Παγκοσμίου] Πόλεμου. Καταρχήν, ο τελευταίος πόλεμος γέννησε την Οκτωβριανή Επανάσταση με τα μαθήματα της οποίας ζει το εργατικό κίνημα όλου του κόσμου. Δεύτερον, οι συνθήκες του παρόντος [Δεύτερου Παγκόσμιου] Πόλεμου διαφέρουν βαθιά από τις συνθήκες του 1914.

Η οικονομική θέση των ιμπεριαλιστικών κρατών, συμπεριλαμβανομένων των Ενωμένων Πολιτειών, είναι απείρως χειρότερη σήμερα και η καταστροφική δύναμη του πολέμου είναι απείρως μεγαλύτερη από ό,τι συνέβαινε πριν από ένα τέταρτο του αιώνα. Υπάρχει λοιπόν επαρκής λόγος να περιμένουμε αυτή τη φορά μια πολύ πιο γρήγορη και πολύ πιο αποφασιστική αντίδραση από την πλευρά των εργατών και του στρατού.

Η εμπειρία του πρώτου πολέμου δεν πέρασε χωρίς να επηρεάσει βαθιά τις μάζες. Η Δεύτερη Διεθνής αντλούσε τη δύναμή της από τις σχεδόν ανέγγιχτες ακόμη δημοκρατικές και ειρηνιστικές ψευδαισθήσεις των μαζών. Οι εργάτες ήλπιζαν σοβαρά ότι ο πόλεμος του 1914 θα ήταν ο τελευταίος πόλεμος. Οι στρατιώτες σκοτώνονταν για να γλιτώσουν τα παιδιά τους από μια νέα σφαγή. Μόνο χάρη σε αυτήν την ελπίδα οι άνθρωποι θα μπορούσαν να έχουν αντέξει τον πόλεμο για περισσότερα από τέσσερα χρόνια.

Σήμερα δεν έχει απομείνει σχεδόν τίποτα από τις δημοκρατικές και ειρηνιστικές ψευδαισθήσεις. Οι λαοί υποφέρουν το σημερινό πόλεμο χωρίς να τον πιστεύουν πλέον, χωρίς να περιμένουν τίποτα περισσότερο από αυτόν παρά νέες αλυσίδες. Αυτό ισχύει και για τα ολοκληρωτικά [φασιστικά] κράτη.

Η παλαιότερη γενιά των εργαζομένων που σήκωσαν στις πλάτες τους το βάρος του πρώτου ιμπεριαλιστικού πολέμου και που δεν ξέχασαν τα διδάγματα του, απέχουν ακόμη πολύ από το να εξαφανιστούν από το πεδίο της πάλης.

Στ’ αυτιά της επόμενης γενιάς που πήγαινε σχολείο στον καιρό του πολέμου, ηχούν ακόμα τα ψεύτικα συνθήματα του πατριωτισμού και του ειρηνισμού.

Η ανεκτίμητη πολιτική εμπειρία αυτών των στρωμάτων που συνθλίβονται τώρα από το βάρος της πολεμικής μηχανής θα αποκαλυφθεί με πλήρη ισχύ όταν ο πόλεμος αναγκάσει τις εργαζόμενες μάζες να βγουν ανοιχτά ενάντια στις κυβερνήσεις τους.» –